01/11/22

Fálase | Números importantes e aburridos e mais unha sonata

 

O presidente Rueda escoita a intervención do conselleiro de Facenda tras a aprobación no Consello do proxecto de Orzamentos para 2023 CC-BY-SA David Cabezón / Xunta | Imaxe Fálase: © Isabel Vila

Galicia, potencia cultural: 16 premios nacionais do Ministerio dende o 2017

 Información de Marcos Pérez Pena en Praza Pública

Algúns dos últimos galardóns galegos nos Premios Nacionais do Ministerio de Cultura ©


 

XIII día da Ciencia en Galego

 Información en cienciaengalego.org

Os homenaxeados Evariste Galois e Ángeles Alvariño González.

Évariste Galois cambiou as matemáticas, pero tamén a Arte, a Física, a Química, a Xeoloxía inventando o concepto de grupo e aínda o de grupo de Simetría. Hoxe podemos citar 800 libros que falan da Teoría de Galois en Mecánica Cuántica, dos Grupos de Simetría en Cristalografía e Química ou dos 17 grupos de Simetría planos que permiten facer todos os deseños tipo wallpaper posibles no plano, etc. Ou os de 3 dimensións que explican a cristalografía.

María de los Ángeles Alvariño González, nada en Serantes (Ferrol) o 3 de outubro de 1916 e finada en La Jolla (San Diego) o 29 de maio de 2005, foi unha zoóloga, oceanógrafa e mestra galega que liderou o comezo a investigación oceanográfica global. Destacou por describir 22 novas especies de zooplancto mariño, o seu coñecemento dos quetógnatos e por crear novos indicadores das condicións mariñas. Comezou a súa carreira de investigación no Instituto Español de Oceanografía en Madrid e Vigo. A súa seguinte estadía foi a Laboratorio Mariño de Plymouth. Alí converteuse na primeira muller que participou como científica nunha expedición oceanográfica mundial, pois en 1953-1954 participou como investigadora na expedición do buque británico Sarsia. Desde 1956 ata o remate da súa carreira continuou a súa investigación nos Estados Unidos no Instituto Oceanográfico Scripps e no centro de investigación en pesca da NOAA.
Ángeles Alvariño recibiu a Medalla de Prata de Galicia en 1993 e foi a figura que escolleu a Real Academia Galega de Ciencias para conmemorar o día 1 de xuño, o Día da Ciencia en Galicia, do 2015. O Instituto Español de Oceanografía botou un buque en 2012 que leva o seu nome e en 2021 o Parlamento Galego aprobou unha lei que recoñece o seu labor.
No 2022 foi seleccionada para conmemorar o día da Ciencia en galego. 



CONTACONTOS / BRAIS DAS HORTAS

 


31/10/22

Luns de Tea: a véspera de defuntos

 

GZMúsica con Bratzantifa e Dakidarría

 

Reis e Raiñas de Galiza. Capítulo 34. 1.000 anos do Reino da Galiza. Epílogo e conclusións

 Información de Alexandre Peres Vigo en Nós Diario

  Mapa de Europa elaborado en 1125 polo cóengo normando Lambert de Saint-Omer, onde aparece ‘Galicia’ sinalada como una realidade diferente a ‘Hispania’ . / Universidade de Gante 

Reis e Raiñas de Galiza. Capítulo 33. Afonso V e Xoana de Trastámara

 Información de Héitor Picallo Fontes en Nós Diario

  Constanza de Castela, duquesa consorte de Lancaster e raíña da Galiza entre 1386-1387. / Genealogia dos Reis de Portugal. British Library

Reis e Raíñas de Galiza. Capítulo 32. Fernando 'O Fermoso' de Portugal e Xoán de Gante. Uns reis galegos na segunda metade do século XIV

 Información de Héitor Picallo Fortes en Nós Diario

  Representación das tropas de Fernando I de Portugal enfrontándose ás de Henrique II de Trastámara. / "Chronique d’Angleterre". British Library

Gonzalo Navaza ingresa o 5 de novembro como membro de número da RAG cun discurso sobre a toponimia de Lalín

 Información en Real Academia Galega


 

Anxos pétreos e literatura popular

 

#ApuntamentoLusófono 57 Especial Samaín e Hydn

 

Vinte filmes galegos para ver na ponte dos Defuntos

 Información en Vinte

As Zonas de Baixas Emisións das cidades galegas nacen con poucas restricións ao tráfico pero coa aposta pola peonalización do centro

 Información de Marcos Pérez Pena en Praza Pública

Autobús urbano nunha rúa da Coruña © Concello da Coruña


 

Lula vence e proponse "acabar outra vez com a fome" e protexer a democracia do Brasil

 Información de David Lombao en Praza Pública

Mitin de Lula da Silva o 21 de outubro de 2022 en Juiz de Fora (Minas Gerais) © Candidatura Lula da Silva


 

A literatura galega nas súas voces - Pilar Pallarés

 


27/10/22

Radio Monelos: Historia do Samaín

 @s alumn@s do IES Monelos Raúl Orosa Sanjuan e Noa Vázquez Fuentes descúbrennos neste programa de Radio Monelos o significado das palabras de Samaín e Halloween. Son comúns?, De onde procede a súa orixe?

Esperando que este programa sírvanos para iluminar esta noite defuntos deste outonal novembro.

Para os aficcionados ao cómic e a lectura en xeral tedes un libro de Pepe Carreiro da serie os Barbanzós que se titula "A noite do Samaín" e que vos pode abrir, de forma divertida, o camiño.

Uns noivos de Vigo levarán un tradutor galego á voda civil porque a xuíza só oficia en castelán

 Viva o país do bilingüismo harmónico!

Información de E.V. Pita en La Voz de Galicia

Fotografía dos xulgados de Vigo
 

Escola Galega de Ilusionismo (EGI) – Billete equilibrista

 


25/10/22

'As malas mulleres' de Marilar Aleixandre gañan un Premio Nacional de Narrativa ata agora inzado de homes

 Información en Praza Pública

Marilar Aleixandre, nunha imaxe de arquivo CC-BY-SA Distrito Xermar


 

Radio Monelos: lectura do conto de Rafael Dieste "Sobre a morte de Bieito"

Conto publicado no libro "Dos arquivos do Trasno". Lectura realizada polos alumnos de 4º ESO A Enrique Alonso e Lucas Eiroa por iniciativa do EDLG e o Club de Lectura do IES Monelos.


Radio Monelos: programa sobre o Magosto

 Programa sobre o Magosto realizado polas alumnas de 1º ESO B: Claudia Aparicio, Lara Beade e Sara Díaz,

 

 

Reis e Raiñas de Galiza. Capítulo 31. Dos Borgoña á monarquía de Trastámara. Os tempos de Pedro I e Henrique II

 Información de Héitor Picallo Fontes en Nós Diario

  Miniatura representativa da morte de Pedro I a mans de Henrique II. / Bibliothèque nationale de France 
 

Macron pídelle a Estados Unidos "sentar á mesa" con Rusia para "favorecer o proceso de paz" en Ucraína

 Información en Nós Diario


 

A literatura galega nas súas voces - Xavier Alcalá

 


24/10/22

BASES DO CONCURSO LITERARIO DE RELATOS DE TERROR DO IES MONELOS 2022

 


Organizado pola Biblioteca escolar en colaboración do EDLG do Centro. 
 
PRIMEIRA.- Poderá participar neste certame calquera alumna/o matriculada/o no IES Monelos durante o curso 2022-2023. Para este concurso estableceranse dúas categorías: -1ª Categoría (1º, 2º e 3º ESO). -2ª Categroría (4º ESO e Bacharelato). 
 
SEGUNDA.- Cada participante de poderá presentar unha proposta de relato curto. A extensión máxima será de cinco páxinas por unha soa cara e de temática de terror.
 
TERCEIRA.- Os traballos estarán escritos en lingua galega e deberán ser orixinais, inéditos e non premiados. 
 
CUARTA.- Deberán estar escritos con ordenador, en tamaño A4, espazamento entre liñas simple e tamaño de letra 12; paxinados e sen asinar. 
 
QUINTA.- Os traballos presentaranse por correo electrónico enviándoos á dirección endliesmonelos@gmail.com. No asunto figurará o PSEUDÓNIMO do autor. No corpo do texto figurarán o PSEUDÓNIMO, TÍTULO DA OBRA e CATEGORÍA. Enviaranse dous arquivos adxuntos en PDF. O primeiro deles coa ficha de inscrición do concursante sinalando o seu nome, apelidos, idade e curso; no segundo arquivo irá o traballo que levará o PSEUDÓNIMO e o TÍTULO da obra. 
 
SEXTA.- Haberá un premio por categoría, aínda que o xurado poderá declarar deserto calquera delas no caso de considerar insuficiente a calidade dos traballos presentados. O importe dos premios será de: Modalidade de relato de terror 1ª categoría: vale de 30 €. Modalidade de relato de terror 2ª categoría: vale de 30 €. 
 
SÉTIMA.- O prazo de entrega de traballos comeza o 24 de outubro e remata o día 18 de novembro de 2022. 
 
OITAVA.- A composición e o fallo do xurado darase a coñecer o 23 de novembro de 2022. 
 
NOVENA.- A organización do Certame publicará os traballos premiados na páxina web da Biblioteca escolar, na revista dixital do EDLG do IES Monelos Camiño do Corgo e elaborarase un podcast para ser emitido por Radio Monelos. Tamén poderán ser publicados algúns traballos non premiados se o xurado o considera oportuno. 
 
DÉCIMA.- O xurado e a organización do certame están facultados para tomar as decisións que consideren oportunas ante a aparición dalgún imprevisto non recollido expresamente nas presentes bases. A participación neste certame implica o coñecemento e a aceptación íntegra destas bases.

Escola Galega de Ilusionismo (EGI) – Sobre transformador

 


22/10/22

Xavier Villaverde presenta a súa visión de María Casares na Seminci

 Información de Miguel Anxo Fernández en La Voz de Galicia


 

Morre un traballador nun accidente laboral na refinería da Coruña

 

Segundo morto nestas instalacións no 2022

Información en La Voz de Galicia


 

Entrevista ao músico: James Rhodes: "Cando era pequeno e o mundo estaba bastante complicado Chopin sempre foi o meu refuxio"

 James Rhodes é un declarado admirador de Galicia. Un entusiasmo que se percibe desde o comezo desta conversa con motivo da súa actuación no ciclo Noites do Porto da Coruña este domingo, na que tocará por primeira vez un repertorio íntegro de Chopin.

Información de Ana G. Liste en Praza Pública

O pianista James Rhodes © Cedida / Noites do Porto


 

Feira da cervexa artesá A Coruña (Do 28 de outubro ao 1 de novembro)


 

Orzamentos da Xunta para o 2023

 Información de David Lombao en Praza Pública

O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, e o conselleiro de Facenda, Miguel Corgos, antes do Consello que aprobou o proxecto de Orzamentos Xerais para 2023 CC-BY-SA Foto: David Cabezón / Xunta | Montaxe: Praza.gal
 
A ver se adiviñades cal é o rectángulo dos orzamentos da política lingüística? Observade a parte inferior da dereita


1981, Ano zero da língua galega - A sociedade civil em pé polo galego - Decada de 2010 (Capítulo 4)

 

A literatura galega nas súas voces - Francisco Xosé Fernández Naval

 


21/10/22

Conversa con Quico Cadaval

 

SÉS | Cantan as balas

 

MARÍA CASARES NA CORUÑA

  Vídeo elaborado pola Biblioteca de Estudos Locais e presentado pola súa directora, Milagros García Pérez, no que se recollen testemuños bibliográficos, documentais e gráficos da presenza de María Casares na cidade da Coruña. De entre todos eles, escolléronse aqueles que se poden consultar nas institucións públicas da cidade: a Biblioteca de Estudos Locais, o Arquivo Municipal, o Instituto José Cornide de Estudos Coruñeses, o CGAI, a Biblioteca Pública Miguel González Garcés, o Palacio Municipal de María Pita, a Casa Museo Casares Quiroga, a Fundación Luis Seoane, o Arquivo do Reino de Galicia e a Real Academia Galega.

O ascenso das Tartarugas Ninja: a película | Tráiler en galego | Netflix

 

Xabier Cid relata a súa experiencia laboral como rider en Escocia

 "Era moito máis precario 'Memorias dun neno labrego' que isto"

Información de Ana G. Liste en Praza Pública


 

"A figura de Xi Jinping sairá fortalecida. Haberá máis Xi e máis xiísmo en China tras o XX Congreso"

 Información de Marcos Pérez Pena en Praza Pública

Apertura do XX Congreso Nacional do Partido Comunista Chinés © xinhuanet


 

O novo pop galego. Renovación desde as marxes

 Información de Daniel Portela Otero en Vinte


 

Nova vida para Vieiros: un proxecto de pastoreo busca atraer poboación a unha aldea do Courel deshabitada durante anos

 Información en Praza Pública

A aldea de Vieiros © Roi Estévez Pérez


 

Arte e emoción como catalizadoras do galego: "terapeutas emocionais" nos Encontros para a Normalización Lingüística

 Información de Ana G. Liste en Praza Pública

Mural en Muxía que representa a 'Claudina e a raspa dourada', de Yoseba Muruzábal © Yoseba MP


 

A escena artística máis íntima, de mulleres e sobre mulleres, centra a recta final do FIOT de Carballo

 Información de Ana G. Liste en Praza Pública

Lorena López e Lara Serrano, protagonistas da obra 'Freak', dirixida por Paula Amor © Luz Soria


 

Fálase | Pagos na escola concertada e recortes no escenario

Reis e Raiñas de Galiza. Capítulo 30. Xoán I. O restaurador da independencia da Galiza

 Información de Héitor Picallo Fontes en Nós Diario

  Detalle das 'Cantigas de Santa María'. / Biblioteca do Mosteiro de El Escorial

Os muros achados en Brandomil sorprenden o equipo arqueolóxico: "É algo pouco habitual de encontrar na Galiza"

 Información de Mar Álvarez en Nós Diario

  O equipo de arqueólogos traballando en Zas no xacemento de Brandomil. (Foto: Lino Gorgoso)


 

A Pedreira presenta... Segmento Cantábrico - "Ser un máis"

 Estes dous videoclips de presentación do primeiro traballo en solitario de Ugia Pedreira, A Pedreira, completan un proxecto que incluía tamén CD, exemplares do poemario "A fuxida" e un concerto. 

O primeiro dos videoclips, baseado no tema "Ser un máis", está elaborado con debuxos de Roque Treinta e animación de Xavier Belho. O segundo, "Mares sucados", presenta danzas de diferentes estilos. Para este proxecto, 

A Pedreira contou tamén coa colaboración de Pierre-Yves Rougier, Marina Oural (dirección escénica), Alberto Casas (iluminación) e Xurxo Pinheiro (son).

20/10/22

II Concurso IES Monelos de Cociña de Outono

Organizado polo EDLG 

Bases do concurso 

1. Poderán participar todos os membros da comunidade escolar do centro. 

2. Presentaranse os pratos a primeira hora do mércores 26 de outubro no corredor de entrada do centro. 

3. Xunto ao prato deberá adxuntarse a receita que terá que estar escrita en galego. 

4. Haberá un primeiro e un segundo premio para o alumnado participante. 

5. O primeiro premio terá un valor de 30 €. 

6. O segundo premio terá un valor de 20 €. 

7. O xurado estará formado por tres profeso@s e dous alumn@s que elixirán os pratos que consideren que son mellores. 

8. Durante o segundo recreo haberá unha cata por parte dos membros do centro. 

9. A participación neste concurso supón a aceptación destas bases. 

 


Reis e Raiñas de Galiza. Capítulo 29. Fernando III e Afonso IX. Os primeiros reis casteláns na Galiza

 Información de Héitor Picallo Fontes

  Tareixa de Portugal, raíña consorte da Galiza e nai das infantas Sancha e Dulce, nunha imaxe da Genealogia dos Reis de Portugal. / British Library 
 

Escola Galega de Ilusionismo (EGI) – Cable indestructible

 

16/10/22

RESUMO #Primeira Federación | DEPORTIVO 2-1 Linares Deportivo | Grupo 1 | Xornada 8

 

Vía Rosalía - Rosalía como inspiración con Najla Shami e María Reimóndez

 


LAURA LAMONTAGNE & PICOAMPERIO (concerto completo/full performance) | [ENCAJA2]

 


Desenterrar do esquecemento a Rocha Forte

 


"Na xente nova está o futuro da lingua": Youtubeiras crea novos premios para seguir tecendo rede entre as creadoras da internet galega

 Información de Ana G. Liste en Praza Pública


 

As denuncias por violencia de xénero superan o seu máximo histórico en Galicia no primeiro semestre

 Información en Praza Pública


 

'A Galicia deseñada': unha viaxe polos símbolos, marcas e a identidade visual do país ao longo da historia

 Información en Praza Pública


 

A literatura galega nas súas voces - Xosé María Álvarez Cáccamo

 


15/10/22

Entrevista a Ángeles Huerta directora da película "n'O corpo aberto"

 "Ancorarse ao concreto é a maneira de facer universal calquera proposta artística"

Información en Praza Pública

Tamar Novás n'O corpo aberto © Marcos Pereiro


 

Unha ducia de salas de cine desaparecidas en Galicia

 Información de Marcos Pérez Pena en Praza Pública

Cinema Cuatro Caminos (A Coruña)

Na Coruña funcionaron historicamente un gran número de salas de cine (Cuatro Caminos, Savoy, Avenida, Valle Inclán, Equitativa, Goya, Finisterre, Hércules, Alfonso Molina, Ciudad, Riazor, Rex, Monelos, Chaplin...), todas elas desaparecidas, dando paso a unha paisaxe moi distinta na que os cines só se poden atopar en centros comerciais case sempre afastados do centro. O Cuatro Caminos, un dos máis antigos, deixou de funcionar en 1948.

Brais Morán & NASAUFUNK - Nasaufunk Mameluca

 


Deseñando o vehículo do futuro

 


12/10/22

O Álbum de Galicia incorpora a Alexandre Raimúndez: "O noso home na BBC"

 Información en Praza Pública

Alexandre Raimúndez, en 1948 CC-BY-SA Imaxe facilitada por Vázquez-Monxardín


 

Galicia encadea sete meses de alertas pola seca, cos encoros preto do seu nivel máis baixo en décadas

 Información de Marcos Pérez Pena en Praza Pública

Evolución do nivel dos encoros nos últimos meses e comparación cos anos anteriores ©


 

Reis e Raiñas da Galiza. Capítulo 24. García I e Afonso VI. Un reino entre dous irmáns

 Información de Xosé Ramón Hermida Meilán en Nós Diario

  Afonso VI, nunha miniatura do Tombo A da catedral de Compostela. (Foto: Catedral de Compostela)

O xornalista Bruno Carvalho deixa o Donbass medio ano despois: aquí podes reler o seu traballo

 'Nós Diario' recompila as crónicas do xornalista luso nestes sete meses nos que residiu en Donetsk para informar dos avances da guerra desde o terreo. 

Información en Nós Diario

  Bruno Carvalho, em um prédio derribado no Dombass. (Foto: Nós Diario)


 

COLONIALISMO LINGÜISTICO: O FRANCÉS DO QUÉBEC 🇲🇶