Resumo do que foi o primeiro concerto completo da banda antes de entrar
no estudo de gravación a preparar o seu primeiro disco: "Bailando as
rúas", que se presentou a finais do 2017.
Vídeo: Seispés Producións Creativas.
11/06/20
Domingo Fontán: Galicia cartografiada nas súas verdadeiras proporcións
Domingo Fontán Rodríguez (Portadeconde, Portas, 7 de abril de 1788 - Cuntis, 24 de outubro de 1866), ilustrado galego, coñecido sobre todo por ser o autor do primeiro mapa topográfico e científico de Galicia.
Pasou boa parte da súa vida vinculada á Universidade de Santiago de Compostela, onde cursou os estudos de Filosofía, matriculouse ao longo dos anos en Leis e Cánones, Ciencias Exactas e Teoloxía. En 1811 comezou a súa carreira de profesor nesta universidade.
Foi elixido deputado polo Partido Liberal pola provincia de Pontevedra en 1837, ocupando este posto ata 1843, ano en que se retirou. Fontán fixo da súa causa a defensa de Galicia, sobre todo na abolición dos foros e na loita contra o caciquismo.
Participou na creación da primeira fábrica de papel de Galicia, construída en Lousame en 1863, e traballou tamén no deseño do trazado da primeira linea férrea de Galicia en 1858, que uniu Santiago con Carril, proxecto aprobado polas Cortes en 1861, e que non foi inaugurado ata dez anos despois.
Está enterrado no Panteón de Galegos Ilustres, na igrexa do convento de Santo Domingo de Bonaval, en Santiago de Compostela.
A CARTA XEOMÉTRICA DE GALICIA
A Carta Xeométrica de Galicia é un mapa físico de Galicia, o primeiro da historia realizada con medicións matemáticas, obra de Domingo Fontán.
Domingo Fontán investiu na súa realización dezasete anos da súa vida (1817-1834). Esta obra foi o primeiro mapa feito en España con métodos científicos e medicións matemáticas (medición de bases, triangulación, altimetría barométrica, etc.). Para cartografar Galicia aproveitou os avances científicos, provenientes sobre todo de Francia, e desenvolveu unha rede xeodésica, establecendo puntos de medición e realizando neles todo tipo de cálculos astronómicos, para os que empregou instrumentos cedidos pola Universidade de Santiago e adquiridos en Paris e Londres.
Tomou como punto cero a torre da Berenguela, na Catedral de Santiago de Compostela. En 1817 iniciou os traballos da Carta, realizada a unha escala 1:100.000, pero ata 1830 non obtivo o apoio oficial para a súa redacción. Nese momento queda exento de impartir clases na Universidade de Santiago. Para realizar esta Carta tivo que percorrer a pé e a cabalo toda Galicia. Nela aparecen localizadas as 4.000 igrexas das parroquias galegas e todos os accidentes xeográficos importantes acadando un nivel de detalle que non foi superado ata a aparición da cartografía por satélite. En 1834 acaba os traballos da Carta, e preséntaa á Rexente María Cristina que dará orde de imprimila. ata 1845 non foi posible a súa impresión, que se realizou en París, baixo a súa dirección polo gravador L. Bouffard.
O escritor da Xeración Nós, Ramón Otero Pedrayo, conserva unha das Cartas orixinais no seu pazo de Trasalba (Amoeiro, Ourense).
Tomou como punto cero a torre da Berenguela, na Catedral de Santiago de Compostela. En 1817 iniciou os traballos da Carta, realizada a unha escala 1:100.000, pero ata 1830 non obtivo o apoio oficial para a súa redacción. Nese momento queda exento de impartir clases na Universidade de Santiago. Para realizar esta Carta tivo que percorrer a pé e a cabalo toda Galicia. Nela aparecen localizadas as 4.000 igrexas das parroquias galegas e todos os accidentes xeográficos importantes acadando un nivel de detalle que non foi superado ata a aparición da cartografía por satélite. En 1834 acaba os traballos da Carta, e preséntaa á Rexente María Cristina que dará orde de imprimila. ata 1845 non foi posible a súa impresión, que se realizou en París, baixo a súa dirección polo gravador L. Bouffard.O escritor da Xeración Nós, Ramón Otero Pedrayo, conserva unha das Cartas orixinais no seu pazo de Trasalba (Amoeiro, Ourense).
10/06/20
09/06/20
08/06/20
07/06/20
A SGHN pregunta á Xunta pola seguridade da balsa de lodos vermellos de Alcoa, unha "herdanza envelenada"
 |
O persoal da factoría de Alu Ibérica na Coruña levou a cabo unha concentración na Praza de María Pita para denunciar a "situación crítica" da planta
Vendida por Parter ao Grupo Industrial Riesgo, e cuxa continuidade está
no aire. Esixen a intervención do Estado para que investigue a venda e
asegure a súa viabilidade.
 |
| Imaxe de CCOO |
06/06/20
O Ministerio de Sanidade autoriza a mobilidade entre as provincias galegas a partir do luns
 |
05/06/20
04/06/20
02/06/20
01/06/20
Camiño do Corgo 20 anos de revista no IES Monelos
Editorial
Neste curso 2019-2020 iniciamos unha nova etapa da revista de normalización e dinamización da nosa lingua. Xa van 20 anos en que se iniciara esta andaina no centro.
Este novo número esta feito dun conxunto de retallos incompletos, de préstamos, de entradiñas de urxencia e de última hora que serven para presentar a realidade viva da actividade do instituto. Probablemente haxa moitas omisións e carencias que non se contemplen neste breve resumo deste curso tan atípico e distópico.
Tamén pretendemos facer unha homenaxe á memoria creativa da revista.
20 anos camiñando polo Corgo
A historia da revista iníciase no curso 1999-2000 co cambio de milenio. Coordina o traballo desta a profesora Mª Xosé Sánchez e continuará como guía ata o curso 2010-2011.
Durante os catro primeiros cursos (ata o 2002-2003) a revista tivo unha peridiocidade trimestral. Nela sobresae a enorme riqueza das súas ilustracións (portada, contraportada e deseño interior) onde destacan a figura do debuxante Luís Sendón ou David Chans. Tamén hai unha enorme presenza de relatos como os de Rosalía Cotelo. Na banda deseñada aparecen os relatos "satíricos" sobre os profesores do centro realizados por Adrián Roca e Roberto Martínez. Os poemas, as adiviñas e os pasatempos son aspectos, ademais dos artigos de actualidade e crítica cinematográfica que están presentes.
No 2003-2004 e 2004-2005 editanse dous números por curso. A ilustración estará en mans de Ana Palau e Rubén Beneitez. Os contidos da revista continuan na mesma liña que os anos anteriores.
A partir do curso 2006 e revista presentará un número por ano. Destacan as ilustracións de Ana Castiñeira.
No curso 2011-2012 a revista estará coordinada por Pilar Zapico e a partir do 2012 e ata o 2016 será Antón Capelán.
Nesta última etapa a revista terá un carácter monográfico: deportes, música, o barrio, a memoria histórica. Resaltan as ilustracións de María Díaz Tobar.
A continuación presentamos algunhas das ilutracións das portadas dalgúns dos números da revista:
 |
| Portada do número 1º. 1º trimestre curso 1999-2000 deseño de Luís Sendón |
 | ||
|
 | ||||
| Contraportada do número 3º. 3º trimestre curso 1999-2000 deseño de Luís Sendón. Nano e Chilita son as personaxes |
 |
| Portada do nº 5. 2º trimestre curso 2000-2001. Luís Sendón |
 |
| Portada do nº 11. 2º trimestre. Curso 2002-2003. Luís Sendón. Ano do "Prestige" |
 |
| Contraportada nº 7. Curso 2001-2002. David Chans |
 |
| Portada nº 13. Novembro 2003. Ana Palau |
Contraportada nº 13. Novembro de 2003. Ana Palau
Portada nº 15. Decembro de 2004. Rubén Beneitez
Portada nº 19. Curso 2008-2009. Ana Castiñeira
Portada nº 21. Curso 2010-2011. Ana Castiñeira
Portada nº 25. Curso 2014-2015. María Díaz Tobar
Portada e contraportada do último número. Curso 2015-2016. Beatriz González Ponte
31/05/20
30/05/20
29/05/20
28/05/20
Carvalho Calero vs Filgueira Valverde
Decreto Filgueira | Documental
Filgueira Valverde, o escritor homenageado no Dia das Letras 2015, dá nome a um documento fundamental para entender a história do galego contemporáneo: o “Decreto Filgueira”, que em 1982 oficializou a normativa do galego que chegou aos nossos dias, derrogando as imediatamente anteriores de Carvalho Calero (ao que lhe dedicamos este ano o día das letras). Decreto Filgueira explica os antecedentes deste acontecimento desde os anos 70. Dirigido por Ozo Perozo.
27/05/20
Visión dunha andaluza sobre o uso do galego na Coruña
Carmen Grimaldi é unha moza andaluza que leva un ano vivindo na Coruña e que nos conta a súa relación coa lingua galega desde as súas circunstancias...
Ela é gaditana e xornalista. Traballaba na súa terra nunha revista cultural e mais no Consejo Audiovisual de Andalucía, que é o organismo controlador da programación televisiva para a Junta de Andalucía..., ata que botou un mozo coruñés; deixou o traballo, a súa terra e veu canda el. Na Coruña matriculouse na Escola Oficial de Idiomas para estudar alemán... e galego; tamén se anotou nos xuntoiros (grupos de conversa en galego) para mellorar a lingua. Atopou traballo nunha consultoría de xestión de mercadotecnia, na que xestiona a comunicación na rede para distintas empresas.
Manual de autoaxuda para neofalantes | Belen Regueira | LGx15
Nesta charla do LGx15, a comunicadora Belén Regueira dá as claves, a partir da súa experiencia e vivencia persoal, para ser neofalante de galego e non morrer no intento.
30 propostas de música en galego actual que tes que coñecer
Para coñecermos máis (a) música en galego actual. Aquí vai unha selección de 30 grupos/artistas de todos os estilos, especialmente pensada para xente moza. Pop, hip hop, rock, tradicional, trap, electrónica… Mais, ollo! Isto só é unha pequena selección! Unha mostra da diversidade de propostas actuais. Loxicamente, hai moitísimas cousas máis!
26/05/20
In Memoriam: Serafín Mourelle, o patrón de Porcupine
Serafín Mourelle Bugallo (Corme, 1933-A Coruña 2020). Aos catorce
anos embarcou de “cho”, axudante de cociña, e chegou a converterse nun
famoso patrón do Gran Sol. Nos anos sesenta, el foi un dos descubridores
dos vizosos caladoiros de Porcupine, o volcán submarino situado ao
oeste de Irlanda. Nunca esqueceu as súas orixes humildes e por iso dende
hai moitos anos militou -rara avis entre os patróns- no PCG. Serafín é
poeta ao xeito de Manuel Antonio. Isto é, poesía do mar escrita pola
propia xente do mar. Tamén é autor dunha novela, aínda inédita, Cartas ao meu avó, na que narra a súa aventura na mariña mercante, no banco Canario-Sahariano e na auga do Gran Sol. Faleceu ao rematar o pasado mes de marzo. Nel temos a presenza pondaliana dun bo e xeneroso.
Transcripición da entrevista realizada por Xurxo Souto no Club do Mar de San Amaro o 26 de novembro de 2011
Xurxo
Souto: Aquí tedes outro sabio do mar, Luis Dopico, esa xeografía
infinita (incomprensíbel) agora cando subades á Torre...cando subades á
Torre xa sabedes, ademais de Sisargas e Prior, están Abarracidos,
Carpanchos, Tousas de Leste, Tousos de Vendaval. E hoxe mesmo,
aprendemos os nomes dos ventos da Coruña, polo menos ese vento da mañá,
que levaba os barcos cara o norte, que lle chamaban a friaxe do Pasaxe.
Apuntamos o nome dos ventos da Coruña.
Ben, pois eso, Serafín sobe á Torre e ve como está a Rabaleira; Luis sube á Torre e ve como está O Carpancho, Os Abarracidos e Serafín sube á Torre de Hércules e ve un pouco máis lonxe. Ve como está o Mar das Galiñas, Os Codillos, A Canaleta, A Cona da Vella. Os nomes que puxeron os galegos ao Gran Sol, ao mar de Irlanda. Digo ben, Serafín?
Serafín Mourelle: Si. Dice ben Suso o que pasa é que se pasa. Suele dicirme e darme o calificativo de mestre, non? E non, non é o caso porque nas miñas xeneracións, eu empecei a mandar os barcos no últimos 50, pois(...)xa supoño que antes(...)porque era unha profesión, era unha profesión tremendamente competitiva, cada un trataba de explorar por donde podía, é dicir, que probablemente, a cordillera de Porcopine que vai desde o grado 53 hasta o 51-50, todo de norte a sur ou nordeste-sudoeste, pois fumos...eu que sei...andaba solo a maioría das veces e...pero supoño que andaban outros cerca. Así que(...)
X. S.: Permíteme que faga unha aclaración porque ti falas con moita naturalidade(...)Cando coñecín a Serafín díxome: O mar non é poesía, é traballo e esforzo. E despois, como falas ti, dixéchesme: Eu nacín en Corme, crieime na Coruña, casei en Noia, vivín no Ghran Sol. De onde son? Son do mar máis que de sitio ningún. E logo dicía que non era poesía. E comentou, e a eso vou, que ao este de Irlanda, hai unha montaña submarina, un gran volcán submarino que lle chaman Porcupine e alí poron estes homes, nos anos 60, a buscar os fondos de area. E como foi eso, ti como che foi por alí, ghastaches aparellos a eito, como dis ti?
S. M.: Bueno, si, ao primeiro si porque non...non conoces ben donde estánas zonas de coral...e ti vas aprendendo á conta deso, que dirían (incomprensíbel) á conta de cortar o que fai o capador, non? Entonces pois(...)e...peixe, peixe había moito porque eu traballei muitos zonas que era terreno virxen, viñan as herbas do fondo, as algas, non? I...e bueno, pois...se lle sacou peixe, foi unha época, cando empezamos esa xeneración, digamos...se dice a xeneración perdida, aquela que, que nacimos na, na República ou antes da República, eu nacín no 33 o sea que non oculto os anos. E entonces (foi esta) toda xente que non tíñamos escola...nin tampouco habíamos tido moitas cousas máis, máis ben anduvemos sempre mui escasos pois...fixémonos patróns...e fumos...explorando, non se conocía, por exemplo, nos últimos 50, conoceríamos un...tercio do que se conoce hoxe(...)se descubrimos moito(...)e foi eso, a base de cascos hun/ fundidos, ou sea, barcos fundidos, corales(...)foi...moito traballo, moito traballo. Traballábamos todos e cada un foi casi mestre de si mesmo porque ao ser tan competitiva a profesión, cada uns tiña os seus secretiños e si descubría aquí un caladeiro que lle iba ben, e tal e cual, mentres non o, non o...cazaban os outros, non, non cantaba.
X. S.: Dicía Serafín: Pra min cruzar a montaña de Porcupine foi como cruzar a cordillera dos Andes. Non?
S. M.: A cordillera dos Andés. Si, máis ou menos.
X. S.: Iso foi unha(...) Pero ben...como Serafín é un(...)tamén, hai moitas historias que contar(...) Pero, podemos falar un pouquiño de Irlanda porque Irlanda, andamos todos co tema da música celta, a literatura irlandesa e todas esas aventuras pero nunca lle preguntamos aos que de verdade sabedes de Irlanda, que sodes os mariñeiros, que parábades nos portos de Valentia, de Castletown, de Bantry. Fálanos de aqueles anos e deses portos.
S. M.: Bueno aqueles anos si porque eu mandei barcos de madeira, hoxe pode que non, pero (incomprensíbel) aparte de andar de mariñeiro en barcos de madeira, pois empecei mandando barcos de madeira: o Abadejo, o Virxen do Mar. Eso é, e eso estar alí cando arreaba temporal(...) Unha ves estuven a punto de perde-lo barco en (Bantry)...dou(...)foi unha noite moi... (incomprensíbel) que...que épica porque sacamo-lo barco por casualidade...e con traballo, claro. Pero...despois...Irlanda conocemos...eu, si(...)teño, temos(...)tratábamos cunha xente d'alí...non eran mui dados a intimar(...)entre outras cousas(...)eu creo que os isleños, por si mesmos, non son, non son(...)se vas (incomprensíbel) (eu estuve) en Mallora, no? Ya te diré cosas(...)estás cun mallorquín, [es]tase referindo a (incomprensíbel), ya te diré cosas, eh? Entón non canta diante do estraño e eso pasa...eso..que son...miran sempre ao, ao forasteiro, ao que chega...o miran sempre con certa distancia porque claro, durante a historia, (incomprensíbel) o que iba non iba a levar nada, máis ben iba a coller, así que a cousa creo que ten a súa explicación.
X. S.: Pero bueno, certa distancia pero os barcos galegos paraban na ribeira de Bantry, iban ao baile, bailábades coas rapazas...
S. M.: Si.
X. S.: E as rapazas bailaban o baile estilo español (entre aspas)
S. M.: Pero non ligábamos, eh!
X. S.: Bueno, bueno, bueno, aquí hai moito que contar. E Valentín, perdón, Serafín mesmo bailaba ao xeito irlandés. Como era eso?
S. M.: O rigodón. Era(...)
X. S.: Aquí tes pista, pa ghastar pista tamén se queres, eh?
S. M.: Non me vai(...)
X. S.: Como é?
S. M.: Non me vai, non me vai a chegar.
X. S.: A ver, cóntame.
S. M.: Non, tocaban tres pa eles...(en eso) eran corteses...tres pa eles e tres pa nós. Pasodobles, pa nós eran pasosdobles todo. (Incomprénsibel) as deles...era(...)eu creo que se chamaba o rigodón, ou sea(...)un, un, un salón rectangular e poñíanse as mulleres nun lado e os homes noutra e iban avanzando, non? facendo...así filigranas.
X. S.: A ver, a ver...
S. M.: E, e entonces pois chegaban ao medio e empezaban a evolucionar facendo (ochos) así...hasta que despois se collían así de braceiro como a (ca) raspa raspita e...despois xa quedaban xuntos, non? Acórdome que había unha rapaza que me gustaba a min e outra, que había alí, que non me gustaba, gustáballe eu a ela...E entonces, eu fíxenme o loco que (incomprensíbel) fun pa a rapaza que me gustaba e cando xa estaba (incomprensíbel) vén a rapaza, Margot, dime: Spanish? No, no posible. Que non era, que, que...e xa alá vou eu ca outra. Bueno...estas cousas que se viven de chaval...pero certamente...pois, foron uns tempos e...non era nada fácil, no, non eran fáciles. E que era?...Casteltown, Casteltown, eso, eso era en (Bantry). O que contei agora era en Bantry.
X. S.: Casteltown, a taberna de viuda que cando chegaron(...)cando chegou Serafín a Casteltown, naqueles anos 50, as casa tiñan teito de colmo, teito de palla, senón me equivoco. Eran lareiras...
S. M.: De pizarra, si...eran lareiras si, había como aquí. Ou sea, no sociológico, se pode dicir...que non había ningunha diferencia porque no Eire, o que é a República...a República do Eire, o sea, a, a Irlanda do Sur, pois alí mandaba o clero, pero mandaba tan, tan duramente como...ou non sei, como en Galicia, eh? Alí, era tremendo...si non(...)e as rapazas estaban moi coartadas. Por ejemplo, unha histo[ria](...)unha que...bueno, foi amiguiña miña, xa pasaba(...)cando (incomprensíbel) íbamos un día ou dous días e, e xa(...)e non daba tempo a nada(...)Igual, igual quentaba-lo caldo para un irlandés!
X. S.: Hai unhas illas míticas, para, para toda a xente que se interesa por Irlanda que son as Illas de Aran. O famoso documental de Flaherty, o home de Aran e esa natureza tan impresionante, e ti coñeciches as illas, víchelas?
S. M.: Si, conocín, si. Traballei moito ao redor delas.
X. S.: Si, si Flaherty movese a cámara cara o mar, vería que estaban os barcos de Vigo, (incomprensíbel) de Bouzas (incomprensíbel) Serafín.
S. M.: Si, tamén fun alí á Illa Maior que hai un porto que se chama...(Kilronan) e...bueno...alí eran todo tellados de pizarra, casiñas de pedra pero mui, mui cativas.
X. S.: Ninguén falaba o inglés.
S. M.: Ninguén falaba o inglés.
X. S.: Bueno, eso daba igual porque no barco de Serafín tampouco.
S. M.: Tampouco.
X. S.: E por certo, o mar que(...)mirade se están traballadas esas augas que, polos galegos, que o mar, por fóra de, por fóra de Aran, que nome ten? Como lle chaman?
S. M.: Por fóra de Aran? Cona de Vella.
X. S.: A Cona de Vella. O sea, mirade se é (incomprensíbel). Ben, hai moito que contar, tedes esta sabiduría. Serafín hoxe quixo, non quixo bailar pero temos que pedirlle que recite. É un gran poeta do mar.
Ben, pois eso, Serafín sobe á Torre e ve como está a Rabaleira; Luis sube á Torre e ve como está O Carpancho, Os Abarracidos e Serafín sube á Torre de Hércules e ve un pouco máis lonxe. Ve como está o Mar das Galiñas, Os Codillos, A Canaleta, A Cona da Vella. Os nomes que puxeron os galegos ao Gran Sol, ao mar de Irlanda. Digo ben, Serafín?
Serafín Mourelle: Si. Dice ben Suso o que pasa é que se pasa. Suele dicirme e darme o calificativo de mestre, non? E non, non é o caso porque nas miñas xeneracións, eu empecei a mandar os barcos no últimos 50, pois(...)xa supoño que antes(...)porque era unha profesión, era unha profesión tremendamente competitiva, cada un trataba de explorar por donde podía, é dicir, que probablemente, a cordillera de Porcopine que vai desde o grado 53 hasta o 51-50, todo de norte a sur ou nordeste-sudoeste, pois fumos...eu que sei...andaba solo a maioría das veces e...pero supoño que andaban outros cerca. Así que(...)
X. S.: Permíteme que faga unha aclaración porque ti falas con moita naturalidade(...)Cando coñecín a Serafín díxome: O mar non é poesía, é traballo e esforzo. E despois, como falas ti, dixéchesme: Eu nacín en Corme, crieime na Coruña, casei en Noia, vivín no Ghran Sol. De onde son? Son do mar máis que de sitio ningún. E logo dicía que non era poesía. E comentou, e a eso vou, que ao este de Irlanda, hai unha montaña submarina, un gran volcán submarino que lle chaman Porcupine e alí poron estes homes, nos anos 60, a buscar os fondos de area. E como foi eso, ti como che foi por alí, ghastaches aparellos a eito, como dis ti?
S. M.: Bueno, si, ao primeiro si porque non...non conoces ben donde estánas zonas de coral...e ti vas aprendendo á conta deso, que dirían (incomprensíbel) á conta de cortar o que fai o capador, non? Entonces pois(...)e...peixe, peixe había moito porque eu traballei muitos zonas que era terreno virxen, viñan as herbas do fondo, as algas, non? I...e bueno, pois...se lle sacou peixe, foi unha época, cando empezamos esa xeneración, digamos...se dice a xeneración perdida, aquela que, que nacimos na, na República ou antes da República, eu nacín no 33 o sea que non oculto os anos. E entonces (foi esta) toda xente que non tíñamos escola...nin tampouco habíamos tido moitas cousas máis, máis ben anduvemos sempre mui escasos pois...fixémonos patróns...e fumos...explorando, non se conocía, por exemplo, nos últimos 50, conoceríamos un...tercio do que se conoce hoxe(...)se descubrimos moito(...)e foi eso, a base de cascos hun/ fundidos, ou sea, barcos fundidos, corales(...)foi...moito traballo, moito traballo. Traballábamos todos e cada un foi casi mestre de si mesmo porque ao ser tan competitiva a profesión, cada uns tiña os seus secretiños e si descubría aquí un caladeiro que lle iba ben, e tal e cual, mentres non o, non o...cazaban os outros, non, non cantaba.
X. S.: Dicía Serafín: Pra min cruzar a montaña de Porcupine foi como cruzar a cordillera dos Andes. Non?
S. M.: A cordillera dos Andés. Si, máis ou menos.
X. S.: Iso foi unha(...) Pero ben...como Serafín é un(...)tamén, hai moitas historias que contar(...) Pero, podemos falar un pouquiño de Irlanda porque Irlanda, andamos todos co tema da música celta, a literatura irlandesa e todas esas aventuras pero nunca lle preguntamos aos que de verdade sabedes de Irlanda, que sodes os mariñeiros, que parábades nos portos de Valentia, de Castletown, de Bantry. Fálanos de aqueles anos e deses portos.
S. M.: Bueno aqueles anos si porque eu mandei barcos de madeira, hoxe pode que non, pero (incomprensíbel) aparte de andar de mariñeiro en barcos de madeira, pois empecei mandando barcos de madeira: o Abadejo, o Virxen do Mar. Eso é, e eso estar alí cando arreaba temporal(...) Unha ves estuven a punto de perde-lo barco en (Bantry)...dou(...)foi unha noite moi... (incomprensíbel) que...que épica porque sacamo-lo barco por casualidade...e con traballo, claro. Pero...despois...Irlanda conocemos...eu, si(...)teño, temos(...)tratábamos cunha xente d'alí...non eran mui dados a intimar(...)entre outras cousas(...)eu creo que os isleños, por si mesmos, non son, non son(...)se vas (incomprensíbel) (eu estuve) en Mallora, no? Ya te diré cosas(...)estás cun mallorquín, [es]tase referindo a (incomprensíbel), ya te diré cosas, eh? Entón non canta diante do estraño e eso pasa...eso..que son...miran sempre ao, ao forasteiro, ao que chega...o miran sempre con certa distancia porque claro, durante a historia, (incomprensíbel) o que iba non iba a levar nada, máis ben iba a coller, así que a cousa creo que ten a súa explicación.
X. S.: Pero bueno, certa distancia pero os barcos galegos paraban na ribeira de Bantry, iban ao baile, bailábades coas rapazas...
S. M.: Si.
X. S.: E as rapazas bailaban o baile estilo español (entre aspas)
S. M.: Pero non ligábamos, eh!
X. S.: Bueno, bueno, bueno, aquí hai moito que contar. E Valentín, perdón, Serafín mesmo bailaba ao xeito irlandés. Como era eso?
S. M.: O rigodón. Era(...)
X. S.: Aquí tes pista, pa ghastar pista tamén se queres, eh?
S. M.: Non me vai(...)
X. S.: Como é?
S. M.: Non me vai, non me vai a chegar.
X. S.: A ver, cóntame.
S. M.: Non, tocaban tres pa eles...(en eso) eran corteses...tres pa eles e tres pa nós. Pasodobles, pa nós eran pasosdobles todo. (Incomprénsibel) as deles...era(...)eu creo que se chamaba o rigodón, ou sea(...)un, un, un salón rectangular e poñíanse as mulleres nun lado e os homes noutra e iban avanzando, non? facendo...así filigranas.
X. S.: A ver, a ver...
S. M.: E, e entonces pois chegaban ao medio e empezaban a evolucionar facendo (ochos) así...hasta que despois se collían así de braceiro como a (ca) raspa raspita e...despois xa quedaban xuntos, non? Acórdome que había unha rapaza que me gustaba a min e outra, que había alí, que non me gustaba, gustáballe eu a ela...E entonces, eu fíxenme o loco que (incomprensíbel) fun pa a rapaza que me gustaba e cando xa estaba (incomprensíbel) vén a rapaza, Margot, dime: Spanish? No, no posible. Que non era, que, que...e xa alá vou eu ca outra. Bueno...estas cousas que se viven de chaval...pero certamente...pois, foron uns tempos e...non era nada fácil, no, non eran fáciles. E que era?...Casteltown, Casteltown, eso, eso era en (Bantry). O que contei agora era en Bantry.
X. S.: Casteltown, a taberna de viuda que cando chegaron(...)cando chegou Serafín a Casteltown, naqueles anos 50, as casa tiñan teito de colmo, teito de palla, senón me equivoco. Eran lareiras...
S. M.: De pizarra, si...eran lareiras si, había como aquí. Ou sea, no sociológico, se pode dicir...que non había ningunha diferencia porque no Eire, o que é a República...a República do Eire, o sea, a, a Irlanda do Sur, pois alí mandaba o clero, pero mandaba tan, tan duramente como...ou non sei, como en Galicia, eh? Alí, era tremendo...si non(...)e as rapazas estaban moi coartadas. Por ejemplo, unha histo[ria](...)unha que...bueno, foi amiguiña miña, xa pasaba(...)cando (incomprensíbel) íbamos un día ou dous días e, e xa(...)e non daba tempo a nada(...)Igual, igual quentaba-lo caldo para un irlandés!
X. S.: Hai unhas illas míticas, para, para toda a xente que se interesa por Irlanda que son as Illas de Aran. O famoso documental de Flaherty, o home de Aran e esa natureza tan impresionante, e ti coñeciches as illas, víchelas?
S. M.: Si, conocín, si. Traballei moito ao redor delas.
X. S.: Si, si Flaherty movese a cámara cara o mar, vería que estaban os barcos de Vigo, (incomprensíbel) de Bouzas (incomprensíbel) Serafín.
S. M.: Si, tamén fun alí á Illa Maior que hai un porto que se chama...(Kilronan) e...bueno...alí eran todo tellados de pizarra, casiñas de pedra pero mui, mui cativas.
X. S.: Ninguén falaba o inglés.
S. M.: Ninguén falaba o inglés.
X. S.: Bueno, eso daba igual porque no barco de Serafín tampouco.
S. M.: Tampouco.
X. S.: E por certo, o mar que(...)mirade se están traballadas esas augas que, polos galegos, que o mar, por fóra de, por fóra de Aran, que nome ten? Como lle chaman?
S. M.: Por fóra de Aran? Cona de Vella.
X. S.: A Cona de Vella. O sea, mirade se é (incomprensíbel). Ben, hai moito que contar, tedes esta sabiduría. Serafín hoxe quixo, non quixo bailar pero temos que pedirlle que recite. É un gran poeta do mar.
Autor/a da transcrición: e~xenio
Lectura recomendada onde aparece, entre outros, algúns rasgos deste gran mariñeiro:
Subscribirse a:
Publicacións (Atom)